Αλκμέων ή Αλκμαίων ο Κροτωνιάτης

(τέλη 6ου – αρχές 5ου αι. π.Χ.). Φυσιοδίφης και φιλόσοφος. Προσδιόρισε πρώτος τη σημασία του εγκεφάλου ως κέντρου των αισθήσεων και των πνευματικών λειτουργιών και πραγματοποίησε έτσι ένα τεράστιο βήμα στην περιοχή της φυσιογνωσίας. Δέχτηκε αποφασιστική επίδραση από τη διδασκαλία του Πυθαγόρα, o οποίος ίσως υπήρξε και δάσκαλός του. Το έργο του Περί φύσεως σε ιωνική διάλεκτο, όπου συνδυάζει υποδειγματικά τη θεωρία και την εμπειρία, είναι το πρώτο ελληνικό ιατρικό βιβλίο. Για τον Α. η γνώση επιφυλάσσεται μόνο για τους θεούς. Ο άνθρωπος είναι δυνατόν να την αποκτήσει μόνο συμπερασματικά από όσα συλλαμβάνουν οι αισθήσεις. Η υγεία είναι μια κατάσταση ισορροπίας μεταξύ αντίθετων δυνάμεων· η αρρώστια είναι διαταραχή αυτής της ισορροπίας. Στον Α. αποδίδεται η πρώτη περιγραφή της ευσταχιανής σάλπιγγας και των οπτικών νεύρων. Ο Χαλκίδιος τον θεωρεί πατέρα της ανατομίας του ανθρώπινου σώματος. Γενικότερα, η δραστηριότητα του Α. επιτρέπει να δούμε τις αρχές μιας ειδικευμένης επιστήμης μέσα στα πνευματικά ρεύματα και τις δυνατότητες της εποχής του.